Η Υστεροσαλπιγγογραφία είναι μεταξύ των βασικών διερευνητικών εξετάσεων, που γίνονται στα πλαίσια της αξιολόγησης της γονιμότητας της γυναίκας.
Ο μαιευτήρας – χειρουργός γυναικολόγος Δρ. Αθανάσιος Γκαραβέλας, ειδικός στην Υποβοηθούμενη Αναπαραγωγή μεταξύ άλλων εξηγεί γιατί η υστεροσαλπιγγογραφία η “χρυσή” εξέταση στη διερεύνηση της γυναικείας υπογονιμότητας.
Η έξελιξη των ακτινοσκοπικών μεθόδων μας δίνει τη δυνατότητα με μια απλή διαδικασία, που δεν απαιτεί χειρουργείο και νάρκωση, να συλλέξουμε πολύ σημαντικές πληροφορίες για την βατότητα των σαλπίγγων (η απόφραξή τους, η ύπαρξη υδροσάλπιγγας αποτελούν βασικά αίτια υπογονιμότητας), καθώς και για την ομαλότητα της ενδομητρικής κοιλότητας (πολύποδες ενδομητρίου, υποβλεννογόνια ινομυώματα, συμφύσεις, Σ. Asherman κ.ο.κ.). Επίσης, χρήσιμη εξέταση στην αποκάλυψη συγγενών ανωμαλιών της μήτρας (διαφραγματοφόρος, διθάλαμη, δίδελφη κ.ο.κ.).
Ως υστεροσαλπιγγογραφία ονομάζουμε την απεικόνιση της μήτρας (ύστερο) και της σάλπιγγας.
Αυτή η μέθοδος αποτελεί σημαντικό μέρος της έρευνας σε θέματα που σχετίζονται με τη αδυναμία σύλληψης. Στο 30% των περιπτώσεων η αδυναμία οφείλεται σε παρακώλυση της διακίνησης του ωαρίου η του σπέρματος δια μέσω του φαλλοπιανού σωλήνα (σάλπιγγα).
Για ποιους λόγους γίνεται η εξέταση:
Στην περίπτωση που η γυναίκα δεν μένει έγκυος ενώ το σπέρμα είναι φυσιολογικό.
Στα πλαίσια ελέγχου πριν από σπερματέγχυση ή έξωσωματική γονιμοποίηση.
Μετά από σαλπιγγίτιδα / λοιμώξεις από χλαμύδια ή γονόκοκκο.
Στην περίπτωση επαναλαμβανόμενων αποβολών.
Για τον έλεγχο ανατομικών ανωμαλιών της μήτρας, όπως δίκερη ή δίδελφη μήτρα ή ύπαρξη ενδομητρίου διαφράγματος.
Για περαιτέρω διερεύνηση παθολογικών ευρημάτων στο υπερηχογράφημα, πχ ενδομητρικοί πολύποδες, ινομυώματα.
Χορηγείται σκιαγραφικό υλικό μέσω καθετήρα που έχει τοποθετηθεί στον τράχηλο ενδοκολπικά. Το σκιαγραφικό υλικό προχωρεί μέσω της μήτρας στις σάλπιγγες, ενώ παρακολουθείται ακτινοσκοπικά. Έτσι οποιαδήποτε βλάβη ή απόφραξη γίνεται φανερή. Σε ορισμένες περιπτώσεις το σκιαγραφικό δρα θεραπευτικά μετακινώντας ή διαλύοντας το αίτιο της απόφραξης.
Η εξέταση αυτή ιδανικά γίνεται ή τις πρώτες ημέρες του κύκλου ή μόλις τελειώσει η έμμηνος ρύση ή πριν την ωορρηξία (ημέρα πιθανής σύλληψης).
Η μέθοδος δεν παρουσιάζει προβλήματα στην πλειοψηφία των ασθενών. Παρόλα αυτά σε ορισμένες γυναίκες παρατηρούνται κράμπες μετά την έγχυση. Ορισμένοι γιατροί συνιστούν τη λήψη μη στεροειδών αντιφλεγμονωδών (Voltaren, Mesulid, Naprosyn, Ponstan κλπ), μισή έως δύο ώρες πριν την σαλπιγγογραφία. Ένα άλλο πρόβλημα που παρουσιάζεται σπάνια (<1%) είναι αυτό της πυελικής λοίμωξης. Σε περιπτώσεις που η γυναίκα έχει ιστορικό πυελικών λοιμώξεων, έκτοπων κυήσεων, εγχειρήσεων στις σάλπιγγες ή ρήξη της σκωληκοειδούς απόφυσης τότε το ποσοστό πυελικής λοίμωξης αυξάνεται στο 4% και ο γυναικολόγος σας, ενδεχομένως να σας χορηγήσει προληπτικά αντιβίωση.
Τα ευρήματα της υστεροσαλπιγγογραφίας είναι ιδιαίτερα σημαντικά γιατί καθορίζουν είτε τη δυνατότητα του γυναικολόγου να θεραπεύσει το πρόβλημα επεμβατικά είτε την παράκαμψη της απόφραξης (π.χ in vitro fertilization).