Η διάγνωση της υπογονιμότητας γίνεται όταν ένας άνδρας και μια γυναίκα δεν είναι σε θέση να επιτύχουν εγκυμοσύνη μετά από ένα έτος ελεύθερων (χωρίς προφυλάξεις) σεξουαλικών επαφών. Οι περιπτώσεις υπογονιμότητας αυξάνονται φτάνοντας σε 1 στα 6 ζευγάρια που δυσκολεύονται να συλλάβουν ένα παιδί. Παλαιότερα, ο όρος στειρότητα θεωρούνταν ότι αφορούσε κατά κύριο λόγο τη γυναίκα, αλλά αυτό δεν ισχύει. Οι άνδρες και οι γυναίκες επηρεάζονται εξίσου.
Η ανδρική υπογονιμότητα αναφέρεται στην ανικανότητα ενός άνδρα να προκαλέσει εγκυμοσύνη σε μια γόνιμη γυναίκα. Αν και η ανδρική στειρότητα σπάνια συζητείται, είναι εξίσου κοινή με τη γυναικεία στειρότητα. Στην πραγματικότητα, οι στατιστικές δείχνουν ότι το 33% των περιπτώσεων οφείλεται σε γυναικεία στειρότητα, το 33% των περιπτώσεων οφείλεται σε ανδρική στειρότητα και το 33% οφείλεται σε συνδυασμό προβλημάτων ή ανεξήγητης αιτιολογίας στειρότητα. Υπάρχουν πολλοί παράγοντες που μπορούν να προκαλέσουν στειρότητα σε άνδρες και γυναίκες. Ωστόσο, η κύρια αιτία της ανδρικής υπογονιμότητας είναι το οξειδωτικό στρες, και παρατηρείται σε περίπου το ήμισυ όλων των στείρων ανδρών. Αυτό το οξειδωτικό στρες συμβαίνει όταν η παραγωγή ελεύθερων ριζών υπερβαίνει τις αντιοξειδωτικές άμυνες του σώματος. Αυξάνεται όταν εκτίθενται σε στρες, τοξίνες, λοιμώξεις, καπνό τσιγάρων, υπερβολικό αλκοόλ, υπερβολική κατανάλωση ζάχαρης κλπ. Ο καλύτερος τρόπος για την καταπολέμηση του οξειδωτικού στρες είναι η κατανάλωση περισσότερων αντιοξειδωτικών.
Αυτό που τρώτε έχει σημαντική επίδραση όχι μόνο στη γενική υγεία αλλά και στην υγεία της γονιμότητας. Το σώμα μας χρησιμοποιεί τα θρεπτικά συστατικά από τα τρόφιμα που τρώμε για την επισκευή των κυττάρων, την παραγωγή ορμονών και την παραγωγή υγιεινών ωαρίων και σπέρματος που είναι απαραίτητα για την αναπαραγωγή. Η καλή διατροφή μπορεί να βελτιώσει την υγεία των σπερματοζωαρίων, να υποστηρίξει ένα πιο σταθερό γενετικό υλικό στο σπέρμα και τελικά να μειώσει τον κίνδυνο ανδρικής στειρότητας. Μια υγιεινή διατροφή για το σπέρμα πρέπει να περιλαμβάνει όλα τα τρόφιμα: ποικιλίες λαχανικών, φρούτων και αντιοξειδωτικών, χαμηλή κατανάλωση επεξεργασμένων τροφίμων, ζάχαρης και τροφίμων υψηλού γλυκαιμικού δείκτη.
Τα αντιοξειδωτικά, όπως οι βιταμίνες C και E και το σελήνιο, βοηθούν στην προστασία των κυττάρων του αναπαραγωγικού συστήματος από τις βλάβες λόγω οξειδωτικού στρες. Η τακτική πρόσληψη βιταμινών C και E έχει σχέση με την αυξημένη κινητικότητα του σπέρματος, τη μορφολογία και τον αριθμό των σπερματοζωαρίων. Τα τρόφιμα που είναι υψηλά σε αυτά τα αντιοξειδωτικά περιλαμβάνουν τα σκούρα πράσινα λαχανικά όπως τα κολοκυθάκια, το σπανάκι, τις μπάμιες, τα μπρόκολα, τα μούρα, τα εσπεριδοειδή, τις ντομάτες, τους ξηρούς καρπούς και τους σπόρους, τις πιπεριές, τα καρότα, τους σπόρους τσιά, τα μανιτάρια και τα όσπρια.
Το σελήνιο είναι ζωτικής σημασίας για το υγιές σπέρμα. Υπάρχουν ουσιαστικά δεδομένα που υποστηρίζουν ότι τα συμπληρώματα σεληνίου μπορούν να βελτιώσουν την ποιότητα του σπέρματος σε όσους πάσχουν από ανδρική στειρότητα. Σε μία μελέτη, το σελήνιο που ελήφθη σε συνδυασμό με τη βιταμίνη Ε έδειξε αξιοσημείωτη βελτίωση στην κινητικότητα και τη μορφολογία του σπέρματος και αυτό οδήγησε σε περισσότερες εγκυμοσύνες. Οι πηγές τροφίμων του σεληνίου περιλαμβάνουν τα καρύδια Βραζιλίας, τα αυγά, το κρέας και το ψάρι.
Εκτός από τα αντιοξειδωτικά, ο ψευδάργυρος παίζει σημαντικό ρόλο στη μείωση του οξειδωτικού στρες, ενισχύει την ωρίμανση των σπερματοζωαρίων και τη σύνθεση τεστοστερόνης. Οι άνδρες που υποβλήθηκαν σε θεραπεία με συνδυασμό φολικού οξέος και ψευδαργύρου έδειξαν αύξηση κατά 74% στο φυσιολογικό αριθμό σπερματοζωαρίων. Ο συνδυασμός τροφίμων με υψηλή περιεκτικότητα σε ψευδάργυρο και αντιοξειδωτικά όπως οι βιταμίνες C ή E αυξάνει την απορρόφηση ψευδαργύρου. Τρόφιμα με υψηλή περιεκτικότητα σε ψευδάργυρο περιλαμβάνουν τα στρείδια, τα πουλερικά, τα βοοειδή που τρέφονται με χόρτα, τα φασόλια, τους σπόρους κολοκύθας, τον αστακό, τα καβούρια και τις τροφές ολικής αλέσεως.
Οι περισσότεροι άνθρωποι γνωρίζουν ότι τα σωστά επίπεδα φολικού οξέως είναι πολύ σημαντικά για την περίοδο πριν τη σύλληψη στις γυναίκες, επειδή στις αρχές της εγκυμοσύνης μπορούν να αποτρέψουν τα ελαττώματα του εμβρυϊκού νευρικού σωλήνα. Το φολικό οξύ είναι επίσης απαραίτητο για τη μείωση του κινδύνου ανδρικής υπογονιμότητας και τη βελτίωση της υγείας του σπέρματος. Οι άνδρες με υψηλά επίπεδα φολικού οξέος έχουν λιγότερα μη φυσιολογικά σπερματοζωάρια από τους άνδρες με χαμηλή πρόσληψη φολικού οξέος.
Η βιταμίνη D σχετίζεται θετικά με την ποιότητα του σπέρματος και την κατάσταση των ανδρογόνων. Επιπλέον, η βελτιστοποίηση των επιπέδων της βιταμίνης D μπορεί να αυξήσει τα επίπεδα τεστοστερόνης. Οι άνδρες θα πρέπει να φροντίζουν να ελέγχουν τα επίπεδά τους και να επιδιώκουν τα βέλτιστα επίπεδα για να διασφαλίζουν τη σωστή λειτουργία του σπέρματος. Τα σώμα μας παράγει τη βιταμίνη D ως απάντηση στο ηλιακό φως. Την λαμβάνουμε επίσης μέσω του κόκκινου κρέατος, των αυγών, των λιπαρών ψαριών κλπ.
Ωμέγα-3 λιπαρά οξέα: Τα απαραίτητα λιπαρά οξέα, συμπεριλαμβανομένων των ωμέγα-3, είναι άφθονα στις μεμβράνες των κυττάρων του σπέρματος. Συντελούν στη ρευστότητα του σπέρματος, η οποία είναι απαραίτητη για να διεισδύσει το σπέρμα και να γονιμοποιήσει το ωάριο. Η αύξηση της πρόσληψης ωμέγα-3, θα έχει ως αποτέλεσμα υγιέστερο σπέρμα. Στην πραγματικότητα, τα ωμέγα-3 λιπαρά οξέα έχει δειχτεί ότι αυξάνουν τη συγκέντρωση του σπέρματος από 16,2 έως 28,7 εκατομμύρια ανά ml. Το λινέλαιο, ο σολομός, το ιχθυέλαιο, τα καρύδια, οι σπόροι λίνου, οι σαρδέλες, το σπανάκι είναι παραδείγματα τροφίμων που είναι πλούσια σε αυτά τα απαραίτητα λιπαρά οξέα.Για όσα ζευγάρια προσπαθούν για εγκυμοσύνη, είναι σημαντικό να θυμούνται ότι αυτό που τρώμε και τι δεν τρώμε επηρεάζουν πολύ τη γονιμότητα. Προσπαθήστε να φάτε καλά ισορροπημένα γεύματα, πλούσια σε αυτά τα θρεπτικά συστατικά και τα αντιοξειδωτικά που τρέφουν και επισκευάζουν το σώμα. Έτσι λοιπόν την επόμενη φορά που θέλετε να φάτε αυτή την επιπλέον φέτα κέικ ή να πιείτε ένα τρίτο μπουκάλι μπύρας, αρχικά ρωτήστε τον εαυτό σας … πώς θα συμβάλει αυτό στην υγεία των σπερματοζωαρίων μου;